VOELEN, DENKEN EN HANDELEN
Emoties overkomen ons. Ze doen iets met ons zonder dat we hier direct controle over hebben. Toch hebben we wel invloed op hoe we met onze emoties omgaan. Zo zijn mensen in staat emoties te negeren, weg te drukken, te ontkennen of anderzijds juist te erkennen, herkennen en ze serieus te nemen. We kunnen ons voor onze emoties openstellen of ons ervoor afsluiten. Afsluiten voor emoties betekent overigens niet dat de emoties er dan niet meer zijn. Emoties zijn er namelijk hoe dan ook. Eigenlijk houdt het vooral in dat het contact met de emotie is verbroken.
In sommige gevallen kiezen we ervoor om een andere weg te kiezen dan dat we zouden doen wanneer we enkel ons gevoel zouden volgen. Dit omdat een andere keuze bijvoorbeeld beter is voor de lange termijn of nu eenmaal verstandiger is - denk aan het laten staan van het tweede gebakje terwijl het toch zo lekker is. Ook zijn er situaties waarin we ten onrechte niet ons gevoel volgen, maar ondanks de waarschuwingen van ons lichaam, blijven hangen in bijvoorbeeld slechte relaties of werkomstandigheden die niet bij ons passen.
Dat we deze waarschuwingen van ons lichaam soms negeren, heeft alles te maken met het feit dat dat wat we voelen niet altijd is wat we prettig vinden. Soms geeft ons lichaam bijvoorbeeld aan dat iets niet goed voor ons is, maar is het lastig om dit gevoel toe te laten omdat het consequenties heeft die we niet leuk vinden of beslissingen vraagt waar we tegenop zien. Als we al lange tijd voelen dat we ons niet meer goed voelen in een relatie is het soms lastig dat gevoel in te brengen, omdat we bang zijn voor de confrontatie. Andersom kan dit vanzelfsprekend ook het geval zijn. Soms voelt iets in eerste instantie heel erg goed, maar zijn we ons vervolgens ook bewust van de mogelijk negatieve gevolgen van het blind volgen van ons gevoel. Daarbij kunnen we denken aan het aangaan van een buitenechtelijke affaire als we verliefdheid voelen, terwijl we heel goed weten dat het iets zegt over onze eigen relatie en we daar wellicht eerst iets mee moeten.
Toch is het zo dat wanneer we onze eerste reactie, ons heel basale pluis / niet-pluis gevoel, negeren of niet eens waarnemen, we heel persoonlijke, belangrijke informatie missen. Wanneer voelen, denken en handelen namelijk te ver uit elkaar gaan liggen gaat dit ten kosten van kwaliteit van leven en kunnen er verschillende soorten klachten ontstaan. Dit kunnen lichamelijke of psychische klachten zijn, maar het kan ook leiden tot sociale problemen of tot het onder je kunnen presteren. Zo raak je in een dergelijke situatie vervreemd van jezelf en wordt er dan alleen nog maar gehandeld op basis van patronen of overlevingsmechanismen.
Het streven is dus om de drie aspecten - voelen, denken en handelen - zo optimaal mogelijk met elkaar in balans te krijgen en te houden. Uiteindelijk zijn ze alle drie even belangrijk en is het de kunst dat er in vrijheid persoonlijke en eigen keuzes gemaakt kunnen worden waaruit gehandeld kan worden. Alleen dan is het mogelijk dicht bij jezelf te blijven. Iets dat niet alleen zal zorgen voor meer kwaliteit van leven, maar je ook in staat zal stellen zo goed mogelijk te kunnen presteren.
Omgaan met Druk, Juni 2019
(Roel Klaassen, Bob Boot en Robien Roet-Klaassen)